1,5 jaar DBC-thema Gezondheid & Zorg: interview met Nicky Hekster en Victor van der Hulst
De Dutch Blockchain Coalition (DBC) werd in 2017 opgericht als een samenwerkingsverband tussen overheidsinstanties, kennisinstellingen en het bedrijfsleven, met als doel de kennis over en het gebruik van blockchain te bevorderen. Als katalysator en facilitator activeert en verbindt de DBC het publiek-privaat netwerk, maar fungeert het ook als aanjager van verschillende thema's. Vanaf het begin stonden thema’s Energie & Duurzaamheid, Veiligheid, Landbouw, Water & Voedsel, Mobiliteit en Gezondheid & Zorg op de agenda.
In juli 2022 werd Nicky Hekster gevraagd om het thema Gezondheid & Zorg verder gestalte te geven. Doordat de DBC zich in 2024 terugtrekt als aanjager van de afzonderlijke thema’s, biedt deze eindejaarsterugblik een geschikt moment om samen met Nicky en DBC-manager Victor van der Hulst terug te kijken op de afgelopen anderhalf jaar en tegelijkertijd vooruit te kijken naar de toekomst.
Waarom is decentrale technologie überhaupt belangrijk in de zorgsector?
Nicky: "Laat ik vooropstellen dat de zorg in ons land over het algemeen goed is. Maar de grote uitdagingen waar wij de komende jaren voor staan zijn het handhaven van de kwaliteit, van de toegankelijkheid, betaalbaarheid en duurzaamheid van de Zorg. Daarbij komt nog eens dat er in de zorgarbeidsmarkt een groot tekort aan personeel is. Om deze druk op de zorg enigszins te verlichten zijn we aangewezen op ICT en digitale transformaties. Elektronische gegevens, data dus, spelen een grote rol. Denk maar eens aan AI, of het onderscheiden van digitaal nep of echt van medische gegevens, medische beelden of identiteit van professionals of patiënten. Niet alleen privacy, maar ook veiligheid rond patiëntdata, vertrouwen in digitale systemen en bijvoorbeeld identiteiten zijn essentieel. Decentrale technieken bieden hier een uitstekende oplossing vanwege bijv. bescherming van medische data by design."
Nicky, wat heb jij, als thema lead Gezondheid & Zorg, ondernomen om de adoptie van decentrale technologie te stimuleren in deze sector?
Nicky: "Ik ben begonnen met deskresearch m.b.t. binnenland en buitenland. In mijn tijd bij IBM was ik al in aanraking gekomen met blockchain in Healthcare & Life Sciences. Ik kwam al snel tot de conclusie dat er inmiddels veel veranderd was en er enige adoptie was (zij het nog niet geïmplementeerd in bijv. een klinische workflows), en dat er in Nederland partijen met decentrale technologie in de zorg aan de gang waren! Die heb ik stuk voor stuk benaderd en gevraagd om lid te worden van mijn werkgroep. Zo heb ik langzamerhand de werkgroep opgebouwd. Voor Fase 1 heb ik een hoop nieuwe partners weten aan te brengen: Triall, Life2Ledger, BlueGen, Syntho, FAIR CARE Solutions, Transmineo, OASYS NOW, HealthBlocks, The BrownPaperCompany, en ADL Software Engineering. Daarnaast waren er veel bedrijven en instellingen die grote interesse toonden en ook al in het verleden iets met blockchain in de zorg hadden gedaan! Bestaande partners van de DBC (zoals TNO, Sphereon, Saxion Hogeschool, Leopard Ledger/iDentry, LinkSight, KvK) bleken al zorggerelateerde projecten te hebben lopen. Dat was dus een warme start! Bovendien waren er in het verleden door de DBC geïnitieerde projecten in de zorg geweest, zoals bijv. uNLock (in de coronatijd) dat liet zien dat decentrale technologie in de zorg echt een verschil kan maken. Naast het opzetten van de werkgroep, heb ik ook nagedacht over mogelijke gebruiksscenario's in het bredere zorgecosysteem. Na het afronden van Fase 1 hebben we deze scenario's verder uitgewerkt en soms zelfs geïmplementeerd in samenwerking met verschillende partijen."
Wat zijn de hoogtepunten geweest binnen het thema in het afgelopen jaar?
Nicky: "Toch wel de energie en denkkracht die van de werkgroep uitging. De eerdergenoemde partners werken met veel én verschillende zorginstellingen; deze constatering was niet alleen verrassend, maar ook een enorme stimulans. Daarnaast was de DBC o.a. aanjager van een project van partners Triall en Sphereon rondom een platform voor klinische studies (CIX, Clinical Information eXchange) gebaseerd op decentrale technologie. Verder heeft het Zorginstituut Nederland (ZIN) de eerste verkenning laten doen naar de realisatie van een Paspoort voor ZZP-ers in de Zorg. Ik was hierbij geïnspireerd door wat mijn DBC-collega's doen op het gebied van het Ondernemingspaspoort en productpaspoorten."
Welke trends moeten we in de gaten houden binnen de zorg volgend jaar?
Nicky: "Voor wat betreft decentrale technologie zie ik een convergentie met AI-omgevingen. Dat heeft ook geleid tot een intensievere samenwerking met mijn evenknie bij de Nederlandse AI Coalitie, Pieter Jeekel. Van die samenvloeiing zijn in Nederland al enkele voorbeelden te vinden, denk bijvoorbeeld aan het project GERDA in de Achterhoek, of het project Heracles van TNO. Het in november officieel gelanceerde NICPET (Nationaal Innovatie Centrum Privacy-Enhancing Technologies) bevestigt nog eens de behoefte aan decentrale technologie ten behoeve van de bescherming van data, ook in de zorg. Ook op Europees niveau zie je initiatieven zoals EU Digital Identity, GAIA-X en EHDS (European Health Data Space) vorm krijgen, waarbij decentrale technologieën een rol spelen. Discussies in het licht van decentrale technologie in samenhang met transparantie, ethiek, wet- en regelgeving, zullen volgend jaar alleen maar sterker worden. Ik denk ook dat de volgende evolutie van het Internet, web3, waarin blockchain een belangrijke rol speelt, uiteindelijk zijn weg in de zorg en levenswetenschappen zal vinden."
Kun jij je daarin vinden, Victor?
Victor: "Ik kan mij daar zeker in vinden. De wereld van de zorg is mij bekend en ik weet dat het een vrij conservatieve wereld is, waar innovatie maar langzaam zijn beslag krijgt. Toch, zoals Nicky al opmerkte, heeft de digitalisering ook in deze sector allang zijn intrede gedaan en dus is maximale voorzichtigheid geboden met medische data. Het gaat in de zorg juist om digitaal vertrouwen, digitale betrouwbaarheid en verifieerbaarheid wanneer zorginstellingen onderling, of met hun cliënten of patiënten, contact hebben via digitale snelwegen. De afgelopen jaren heeft de DBC via aangestelde Themaleads, waaronder Nicky, actief bijgedragen aan het realiseren van zelfvoorzienende samenwerkingsverbanden binnen de verschillende thema’s. In 2024 verschuift de aandacht meer naar het ondersteunen van de ontstane use cases en projecten in de transitie naar een duurzame werkvorm. Werkgroepen zullen tevens aansluiting vinden bij andere nationale of zelfs Europese initiatieven, zoals bijv. de Nederlandse AI Coalitie en NICPET. Ik wil tegelijk mijn waardering uitspreken voor het werk van Nicky, die in deze korte tijd toch e.e.a. voor elkaar heeft weten te krijgen. Ik weet zeker dat het vuurtje in de werkgroep nog lang niet gedoofd is!"
Victor, kun je wat meer vertellen over de DBC in 2024?
Victor: "Ook in 2024 is en blijft de DBC dé plek waar overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen die zich bezighouden met een betrouwbare, decentrale, digitale infrastructuur elkaar vinden; hetzij om onderzoek te doen en de strategische agenda te bepalen, hetzij om met elkaar use cases te ontwikkelen en op te schalen, hetzij om kennis en ervaring uit te wisselen.
Naast de verschuiving van thema’s naar use cases, werken we parallel aan een nieuwe missie om te komen tot een inclusieve, waardengedreven digitale economie, waarin veilige, controleerbare en privacy-respecterende digitale identiteiten, -eigendom, -waardeoverdracht en -zeggenschap de norm zijn."